DeFi Nedir?
De (Decentralized) Fi (Finance) isimlerinin kısaltımıdır. Türkçe meali ise merkezi olmayan finans olarak bilinmektedir. DeFi Blockchain ağları üzerine inşa edilmiş, herhangi bir merkezi olmayan ve bir otoriteye ihtiyacı olmayan bir sistemdir. Ayrıca Akıllı sözleşmeler, protokoller, uygulamalar ve dijital varlıklar gibi hizmetlerin birleşimidir. Kısaca merkezsiz finans diyebiliriz.
Merkeziyetsiz finansı başka bir şekilde anlatmak istersek ise, herkesin kullanımına açık olan, açık kaynaklı, herhangi bir izine dayalı olmayan ve şeffaflık ilkesi üzerine kurulmuş olan ekosistemdir diyebiliriz. Son zamanlarda trend olan olan DeFi piyasasına, dijital ekonomik sistemi merkezden uzaklaştırmak adına yeni yatırımlar yapılıyor ve bu yatırımlar gittikçe artıyor.
Geleneksel finans sisteminde merkezi otoriteler, aracılar ve kurumlar bulunmaktadır ve bu hizmet parçaları tarafından kontrol edilmektedir. Buna karşı çıkan DeFi projeleri ise tam tersine herhangi bir merkezi olmayan, herkesin istediği yerden ve noktadan finansal işlemlerini yapmalarını yeni finansal sözleşmeler kurmaları gibi bir amaç ile oluşturulmuştur. DeFi projeleri olarak adlandırılan bazı kripto paralar şuan ki kripto paralar piyasasında baya ilgi görmektedir.
Merkeziyetsiz Finans (DeFi) uygulamaları bitcoin ağından ayrılarak piyasanın ikinci lideri olan Ethereum üzerine inşa edilmektedir. DeFi geliştiricileri ethereum ağının bitcoin ağından daha kolay olduğu için tercih etmektedir. Bu geliştiriciler ethereum’da değişmez akıllı sözleşmeler oluşturarak internet bağlantısı olan her bireyin kullanabileceği finansal protokoller ve platformlar oluşturmaktadırlar.
Bu oluşturulan sözleşmelere örnek vermek gerekirse; Diyelim ki bir arkadaşınıza para göndermek istiyorsunuz. Ama paranızın arkadaşınıza iletilmesi için akşamki Fenerbahçe-Galatasaray derbisinde Fenerbahçe’nin 1 gol atması yeterli olacaktır. Fenerbahçe 1 gol attığı takdirde paranız arkadaşınızın hesabına geçecektir. İşte bunun gibi bile akıllı sözleşmeler oluşturabilir.
DeFi projelerinin amacını kısa bir şekilde özetleyelim. Geleneksel finansa tepki olarak tüm kullanıcıların özgürce tüm finansal piyasalara erişimini sağlamak ve onlara kaliteli bir hizmet götürmektir. Merkezsiz bir konumda iken şeffaflığı önemsemesi ve kişilerin isteklerini yerine getirebilmesini sağlamaktadır.